رشته تحصيلي گياهپزشكي

اولين گياه پزشكان مانند تئوفراستوس در 300 سال قبل از ميلاد مسيح مي‌زيسته‌اند. با آنكه نظريات آنان بسيار ابتدايي بود ولي سنگ بنايي براي تحقيقات آيندگان بود. با كشف ميكروسكوپ توسط وان ليون هوك، تحولي در علم گياهپزشكي روي داد. با هر بار تلفات مردم از گرسنگي بعلت خسارت ديدن محصولات كشاورزي آنها، اين علم اهميت خود را بيشتر آشكار مي‌كرد و بعد از فاجعه‌ي قحطي سيب‌زميني در ايرلند كه ناشي از يك بيماري گياهي مهلك بود،و منجر به مرگ يك ميليون نفر و آوارگي يك و نيم ميليون نفر ديگر شد، علم گياه‌پزشكي بيش از پيش محبوب گشت و دانشمندان زيادي در جهان در اين رشته كار كردند.

جايگاه علم گياهپزشكي

گياه‌پزشكي شاخه‌اي از علوم مرتبط با كشاورزي است كه به دنبال جمع‌آوري دانش و اطلاعات مربوط به عوامل خسارتزاي گياهي و مديريت يا كنترل آنهاست. آفات كشاورزي را مي توان از بزرگترين دشمنان انسان به شمار آورد. اين آفات كه شامل حشرات و موجودات ذره بيني (مانند قارچها و باكتريها)، علفهاي هرز و نرم تنان، جوندگان و پرندگان هستند، با خسارت‌زدن به محصولات كشاورزي، بخش مهمي از مواد غذايي انسان را از بين برده و زيان عمده‌اي به اقتصاد كشور وارد مي‌كنند‌. دانش گياه‌پزشكي اين عوامل خسارتزا را مورد مطالعه قرار داده و اصول و روشهاي مديريت اين عوامل مضر را برنامه ريزي ميكند.

بيماري‌ها و آفات گياهي و علفهاي هرز از جمله عوامل زنده و بيماريهاي فيزيولوژيك كه ناشي از كمبود مواد مورد نياز گياه و آلودگيهاي هوا و محيط زيست، عمده‌ترين عوامل تقليل محصول و يا نابودي گياهان بشمار مي‌روند. گياهپزشكان به شناسايي اين عوامل پرداخته و راهكارهاي كنترلي و كاهش خسارت آنها را ارائه مي دهند.

علم گياه‌پزشكي در زمينه‌ي علومي مانند بيوتكنولوژي پزشكي و علوم سلولي نيز فعاليت دارد. براي مثال توليد انسولين در درختان با استفاده از باكتري مولد غده، نشان از كاربرد اين علم در زمينه بيوتكنولوژي ميباشد. همچنين توليد داروهاي ضدميكروبي مانند آنتي‌بيوتيكهاي گياهي از ديگر جنبه‌هاي جذاب علم گياهپزشكي است. 

سابقه اين رشته در ايران

در سال 1300 براي اولين بار در مدرسه فلاحت مظفري (دانشكده كشاورزي كرج) رشته‌ي تحصيلي گياهپزشكي توسط دكتر فرشيد ارائه گرديد اين شاخه از كشاورزي، خود شامل سه بخش بيماري‌شناسي گياهي، حشره‌شناسي كشاورزي، و علوم علفهاي هرز مي‌باشد كه به ترتيب بطور تخصصي مسايل مربوط به بيماريها، آفات و علفهاي هرز را مطالعه مي‌نمايند.

موسسه تحقيقات گياهپزشكي كشور به عنوان يكي از بزرگترين و قديمي‌ترين مراكز پژوهشي در كشور به طور تخصصي در زمينه شاخه‌هاي مختلف گياهپزشكي شامل حشره شناسي، قارچ شناسي، ويروس شناسي، باكتري شناسي، نماتدشناسي، جانور شناسي، بيماري شناسي، علفهاي هرز، سم شناسي و آفتكشها فعاليت مي‌نمايد.

فرصتهاي شغلي و آينده فارغ التحصيلان گياهپزشكي

كارشناسان اين رشته در ايران در مراكز تحقيقات آفات و بيماريهاي گياهي مستقر در استانها، وزارت جهاد كشاورزي تحت نظر سازمان حفظ نباتات، كلينيكهاي تخصصي گياهپزشكي،  مراكز تحقيقات تخصصي تك محصولي مانند موسسه تحقيقات پسته، موسسه تحقيقات خرما، موسسه تحقيقات برنج، موسسه تحقيقات مركبات، موسسه تحقيقات چغندرقند و ...، شركتهاي توليد مواد ارگانيك گياهي، شركتهاي دانش بنيان و بيوتكنولوژيك مرتبط با توليد تركيبات ضد ميكروبي گياهي و شركتهاي توليد مواد كنترل بيولوژيك مشغول به كار مي‌باشند.

 

مقاطع تحصيلي در گروه گياهپزشكي در واحد اصفهان

1-      كارشناسي گياهپزشكي

گروه گياهپزشكي دانشكده كشاورزي دانشگاه خوراسگان از سال 1382 و با تعداد 128 دانشجوي كارشناسي شروع به فعاليت كرده و در حال حاضر 253 دانشجو در مقطع كارشناسي مشغول به تحصيل بوده و تعداد 261نفر تاكنون فارغ التحصيل شده اند.

2-      كارشناسي ارشد حشره شناسي

در مهرماه 1389 با شروع به تحصيل 22 نفر دانشجو مقطع كارشناسي ارشد حشره شناسي شروع به فعاليت كرد.

3-      دكترا تخصصي حشره شناسي

در مهرماه 1393 با پذيرش 3 نفر دانشجو ، مقطع دكترا تخصصي حشره شناسي شروع به فعاليت كرد

 

 

امكانات گروه:

1-       آزمايشگاه بيماري هاي گياهي:

اين گروه داراي آزمايشگاه بيماري شناسي گياهي كه در آن عمليات دروس قارچ شناسي، نماتد شناسي، ويروس ها و پروكاريوتهاي بيماري زا و دروس تخصصي بيماريهاي گياهان (زراعي، ميوه و جاليز) ارائه مي شود. اين آزمايشگاه با دارا بودن امكاناتي مانند هود لامينار، شيكرانكوباتور، آون، اتوكلاو، سانتريفيوژ، فريزر -85 درجه سانتيگراد، ميكروسكوپ مجهز به دوربين عكسبرداري در اجراي طرحهاي پژوهشي نيز مورد استفاده قرار مي گيرد.

2-      آزمايشگاه آفت شناسي:

در آين  آزمايشگاه عمليات دروس حشره شناسي مقدماتي و تكميلي و دروس تخصصي آفات (زراعي، ميوه، جاليز و انباري) ارائه مي گردد و داراي امكانتا آموزشي از قبيل ميكروسكوپ، استريوميكروسكوپ، آون، ترازو، هود و .... مي باشد.  اين آزمايشگاه داراي  كلكسيون حشرات و آفات مي باشد.

3-      آزمايشگاه هاي پژوهشي حشره شناسي

شامل دو آزمايشگاه پژوهشي كه  عمليات دروس كارشناسي ارشد و و دكترا و همچنين پايان نامه هاي دانشجويان و بعضي از طرحهاي پژوهشي انجام مي شوند. اين آزمايشگاهايها داراي امكانات پژوهشي مناسبي مي باشند.

4-      موزه تخصصي حشرات

موزه حشرات در سال 1392 با تهيه كلكسيونهاي متنوع از حشرات افتتاح شد و فضاي مناسب جهت بازديد عموم و انجام بعضي از پژوهشها در زيمينه سيستماتيك حشرات در اين فضا مي باشد.

5-      گلخانه تخصصي گياهپزشكي

اين گلخانه به مساحت يكصد متر مربع در مجموعه گلخانه هاي آموزشي پژوهشي دانشگاه قرار گرفته است و پايان نامه هاي دانشجويان كارشناسي ارشد و دكترا در آن انجام مي شود.

 

اعضاي هيئت علمي گروه

دكتر ابراهيم بهداد

كارشناسي ارشد كشاورزي (پيوسته) 1341، دانشگاه تهران.

دكتراي گياه پزشكي 1354، دانشگاه هوهن هايم آلمان.

زمينه پژوهش: گياه پزشكي

زمينه تدريس:بيماري شناسي گياهي،بيماريهاي درختان ميوه،اصول كنترل بيماري هاي گياهي

Email:behdad@khuisf.ac.ir                                                             

دكتر بيژن حاتمي

كارشناسي: حفظ نباتات ،دانشگاه شيراز 1352

كارشناسي ارشد: حشره شناسي و دفع آفات دانشگاه شيراز 1355

دكتري: حشره شناسي، كنترل بيولوژيك حشرات و اكولوژي حشرات دانشگاه آدلايد استرالياي جنوبي 1375

زمينه تدريس:

ارشد:كنترل بيولوژيك حشرات،اكولوژي حشرات،روش هاي پژوهش در حشره شناسي كشاورزي و مدريت آفات

كارشناسي:آفات جنگلي،آفات جاليز و سبزي وزينتي،تكنولوژي مبارزه شيميايي، آفات انباري و حشره شناسي مقدماتي

زمينه پژوهش:كنترل بيولوژيك آفات، مديريت آفات ،حشره شناسي كشاورزي

 Email :bhatami@khuisf.ac.ir                                                       

  دكتر عليرضا جلالي زند

كارشناسي:گياه پزشكي،صنعتي اصفهان 1370

كارشناسي ارشد:حشره شناسي دانشگاه تهران 1373

دكتري:حشره شناسي علوم تحقيقات تهران 1383

زمينه پژوهش و تدريس:

حشره شناسي،بيولوژي و اكولوژي آفات،سم شناسي ،آفات گياهي

  Email:Jalalizand@khuisf.ac.ir

دكتر مسيح رزمجو

  كارشناسي: مهندسي كشاورزي گياه پزشكي، 1369.

كارشناسي ارشد: حشره شناسي كشاورزي، 1376.

دكتراي تخصصي: حشره شناسي كشاورزي، 1383.

مديريت گروه گياه پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي واحد خوراسگان اصفهان.

زمينه پژوهش:رده بندي حشرات،حشره شناسي،مبارزه بيولوژيك،كنترل آفات، سم شناسي

زمينه تدريس:حشره شناسي تكميلي،آفت شناسي،حشره شناسي مقدماتي،آفات انباري،آفات ميوه،رده بندي حشرات،رفتار شناسي حشرات

Email:mrazmjoo@khuisf.ac.ir

دكتر اسماعيل محمودي

كارشناسي: مهندس كشاورزي گياه پزشكي، 1383، دانشگاه صنعتي اصفهان

كارشناسي ارشد: مهندس كشاورزي، بيماري شناسي گياهي، 1385، دانشگاه بوعلي سينا تهران.

دكتراي تخصصي: مهندس كشاورزي، بيماري شناسي گياهي، 1390، دانشگاه علوم و تحقيقات تهران

زمينه تدريس:ويروس و پروكاريوت هاي بيماري زاي گياهي،نماتدشناسي،بيماري هاي گياهان زراعي، بيماريهاي جاليز، بيماريهاي فيزيولوژيك، اصول كنترل بيماريهاي گياهي

زمينه تخصصي: باكتري شناسي گياهي

زمينه پژوهش: مديريت نوين بيماريهاي باكتريايي

Email: e.mahmoudi@khuisf.ac.ir

 

دكتر ريحانه سليماني نجف آبادي

كارشناسي: مهندس كشاورزي گياه پزشكي، 1381، دانشگاه صنعتي اصفهان

كارشناسي ارشد: مهندس كشاورزي، بيماري شناسي گياهي، 1385،  دانشگاه شيراز.

دكتراي تخصصي: مهندس كشاورزي، بيماري شناسي گياهي، 1392، دانشگاه شيراز

زمينه تدريس: بيماريهاي گياهي، اصول مبارزه با بيماريهاي گياهي، عمليات تخصصي گياهپزشكي، بيماريهاي درختان جنگلي

زمينه تخصصي: ويروس شناسي گياهي

زمينه پژوهش: ويروس شناسي گياهي

 

كارشناسان گروه گياهپزشكي

 مهندس احمدرضا احمدي: آزمايشگاه بيماريهاي گياهي

زمينه همكاري: عمليات درسهاي ويروس و  پروكاريوت،  قارچ شناسي،  بيماري شناسي گياهي، بيماريهاي زراعي، جاليز و  و بيماريهاي درختان ميوه

مهندس ژينا زماني: آزمايشگاه حشره شناسي

زمينه همكاري: عمليات دروس  آفت شناسي، حشره شناسي، آفات گياهان زراعي، جاليزي و درختان ميوه، تكنولوژي مبارزه شيميايي، سم شناسي